blank

Czym jest i jak leczyć próchnicę okrężną?

Próchnica okrężna to szczególny rodzaj próchnicy, który może prowadzić do szybkiego uszkodzenia dużej części korony zęba i poważnych problemów zdrowotnych. Jej przebieg często zaskakuje pacjentów, ponieważ zmiany rozwijają się wokół całego zęba. W tym artykule dowiesz się, czym jest próchnica okrężna, jak ją rozpoznać, leczyć i jak skutecznie jej zapobiegać.

Co to jest próchnica okrężna?

Próchnica okrężna to rodzaj próchnicy, w której zmiany chorobowe obejmują obwodową część zęba – najczęściej w okolicy szyjki zębowej. W przeciwieństwie do typowych ubytków, które zaczynają się na powierzchni żującej lub międzyzębowej, próchnica okrężna tworzy pas okalający ząb. Stopniowo dochodzi do osłabienia korony i jej odłamania, co grozi przedwczesną utratą zęba. Ten typ próchnicy częściej występuje u dzieci i osób starszych, zwłaszcza gdy higiena jamy ustnej jest niewystarczająca, a dieta – bogata w cukry przyspiesza rozwój zmian.

Próchnica okrężna u małych dzieci

Próchnica okrężna bardzo często dotyczy małych dzieci, ponieważ szkliwo zębów mlecznych jest cienkie i mniej odporne na działanie kwasów produkowanych przez bakterie. Duże znaczenie ma zbyt wczesne wprowadzanie butelki z mlekiem słodzonym lub słodkich napojów, które łatwo odkładają się wokół szyjek zębowych. Jeśli dziecko nie ma odpowiednio wcześnie wdrożonej higieny jamy ustnej, bakterie próchnicotwórcze zaczynają niszczyć szkliwo w sposób okrężny. Brak szczotkowania i zbyt rzadkie kontrole stomatologiczne sprawiają, że zmiany mogą obejmować kilka zębów jednocześnie i prowadzić do bólu, infekcji oraz przedwczesnej utraty zębów mlecznych. Właśnie dlatego profilaktyka i edukacja rodziców są kluczowe od pierwszych miesięcy życia dziecka.

Objawy próchnicy okrężnej

Próchnica okrężna rozwija się stosunkowo szybko i daje objawy, które można zauważyć nawet w początkowym stadium:

  • Zmiany koloru szkliwa
  • Widoczne pasma próchnicy – charakterystyczne obszary ubytku tworzące pierścień wokół zęba.
  • Ból zęba – nasilający się podczas jedzenia, szczególnie słodkich lub zimnych pokarmów.
  • Nadwrażliwość – ząb może reagować bólem na zmiany temperatury i dotyk.
  • Odłamywanie fragmentów korony – w zaawansowanym stadium korona zęba staje się krucha i może pękać.

Jeżeli zauważyli Państwo u siebie jakiekolwiek z powyższych objawów, serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą stomatologii zachowawczej w Gdańsku. Nasi specjaliści zadbają o zdrowie Państwa zębów w komfortowy i profesjonalny sposób.

Wpływ próchnicy okrężnej na miazgę i korzeń zęba

Nieleczona próchnica okrężna bardzo często prowadzi do poważnych powikłań, takich jak zapalenie miazgi zęba i uszkodzenie korzenia. Gdy bakterie przedostaną się przez szkliwo i zębinę, zaczynają infekować miazgę – tkankę wypełniającą środek zęba, co powoduje silny ból, pulsowanie i wrażenie rozpierania w zębie.

Jeśli stan zapalny nie zostanie opanowany, może dojść do martwicy miazgi i rozprzestrzenienia infekcji na korzeń oraz kość wokół zęba. Objawami takich powikłań są obrzęk dziąsła, ropny wysięk i trudności w gryzieniu. W zaawansowanych przypadkach ząb może wymagać leczenia kanałowego lub usunięcia.

Diagnostyka choroby

Rozpoznanie próchnicy okrężnej wymaga dokładnego badania i użycia kilku metod diagnostycznych:

  • Badanie kliniczne – lekarz ocenia wygląd zęba, obecność plam, ubytków i zmian w okolicy szyjki zębowej.
  • Sonda diagnostyczna – pozwala sprawdzić miękkość szkliwa i wykryć niewidoczne granice ubytku.
  • Zdjęcia rentgenowskie – pokazują rozległość próchnicy, zwłaszcza w przestrzeniach międzyzębowych i w pobliżu korzenia.
  • Kamera wewnątrzustna – umożliwia powiększenie obrazu i ocenę trudno dostępnych powierzchni.

Leczenie próchnicy okrężnej

Leczenie próchnicy okrężnej zależy przede wszystkim od tego, jak rozległe są zmiany i w jakim stanie znajduje się miazga zęba. W początkowym stadium można zastosować metody wzmacniające szkliwo i zatrzymujące rozwój próchnicy, natomiast w bardziej zaawansowanych przypadkach, konieczne jest usunięcie zainfekowanych tkanek i odbudowa zęba. U dzieci zaś często wykorzystuje się nowoczesne techniki leczenia bez wiertła, które są mniej stresujące i lepiej tolerowane.

Fluoryzacja i remineralizacja

Fluoryzacja polega na stosowaniu preparatów z dużą zawartością fluoru, które wzmacniają szkliwo i pomagają zatrzymać rozwój próchnicy okrężnej w początkowym stadium. Preparaty nakłada się na zęby w gabinecie w formie lakieru, żelu lub pianki. Dzięki temu powierzchnia zęba staje się bardziej odporna na działanie kwasów. Remineralizacja jest skuteczna tylko wtedy, gdy ubytek nie sięga jeszcze zębiny i nie doszło do ubytku twardych tkanek.

Stosowanie srebra diamino-fluorkowego (SDF)

Srebro diamino-fluorkowe (SDF) to specjalny preparat, który zatrzymuje rozwój próchnicy i działa przeciwbakteryjnie. Jego największą zaletą jest brak konieczności borowania, co szczególnie sprawdza się u małych dzieci i osób, które boją się leczenia. Po aplikacji SDF próchnicowe zmiany barwią się na czarno, co jest naturalnym skutkiem ubocznym i dowodem na dezaktywację bakterii. Preparat stosuje się głównie w zębach mlecznych i we wczesnych stadiach choroby.

W bardziej zaawansowanych przypadkach próchnicy okrężnej konieczne jest leczenie miazgi zęba. Stomatolog może wykonać pulpotomię, czyli częściowe usunięcie miazgi i zabezpieczenie jej specjalnym opatrunkiem, albo pokrycie bezpośrednie miazgi, jeśli zakażenie jest ograniczone. W skrajnych przypadkach, gdy zęba nie daje się uratować, konieczna może być ekstrakcja.

Profilaktyka próchnicy okrężnej

Zapobieganie próchnicy okrężnej opiera się na codziennej higienie i regularnej kontroli stanu uzębienia. Oto działania, które pomagają chronić zęby przed rozwojem choroby:

  • Dokładne szczotkowanie zębów – mycie zębów dwa razy dziennie pastą z fluorem pomaga usuwać płytkę nazębną i wzmacnia szkliwo.
  • Ograniczenie słodkich przekąsek i napojów – zmniejsza ilość cukrów dostępnych dla bakterii próchnicotwórczych.
  • Regularne wizyty kontrolne u dentysty – pozwalają wcześnie wykryć zmiany i rozpocząć leczenie, zanim dojdzie do uszkodzenia korony zęba.
  • Edukacja rodziców i opiekunów – budowanie świadomości o roli profilaktyki w zapobieganiu próchnicy u dzieci.
  • Lakierowanie i fluoryzacja profilaktyczna – zabiegi w gabinecie, które dodatkowo zabezpieczają szkliwo przed działaniem kwasów.

Podsumowanie

Próchnica okrężna to groźna forma próchnicy, która szybko niszczy szkliwo i może prowadzić do utraty zęba. Wczesne rozpoznanie, odpowiednie leczenie i codzienna profilaktyka pozwalają skutecznie zatrzymać rozwój choroby. Regularne wizyty u dentysty i dbałość o higienę jamy ustnej to najlepszy sposób, aby uniknąć powikłań i chronić zdrowie zębów na długie lata.


Data publikacji:

Zobacz również: