blank

Rodzaje, leczenie i profilaktyka próchnicy u dzieci

Próchnica u dzieci to bez wątpienia jeden z najczęściej występujących problemów zdrowotnych w wieku rozwojowym. Pomimo że wielu osobom wydaje się, iż dotyczy jedynie zębów mlecznych, to w praktyce jej konsekwencje mogą wpływać na ogólny stan zdrowia dziecka. Może w istotny sposób wpływać na rozwój mowy, odżywianie czy pewność siebie. Zdrowie jamy ustnej ma ogromne znaczenie w procesie wzrostu. W jaki sposób chronić zatem zęby najmłodszych przed tą chorobą?

Przyczyny powstawania próchnicy u dzieci

Próchnica zębów u dzieci nierzadko wynika z niewłaściwych nawyków higienicznych oraz szeroko pojętych błędów żywieniowych. Kluczową rolę w jej przypadku odgrywa dieta bogata w cukry proste, które są obecne w słodyczach, sokach czy napojach gazowanych. Resztki pokarmów, które zalegają na powierzchni zębów, stanowią doskonałe środowisko do rozwoju bakterii, wytwarzających kwasy niszczące szkliwo. Równie istotnym czynnikiem jest niewystarczająca higiena jamy ustnej. Niebezpieczne może okazać się chociażby:

  • brak regularnego szczotkowania zębów,
  • pomijanie używania pasty z fluorem,
  • zbyt rzadka kontrola u stomatologa.

Warto pamiętać o tym, że dzieci mogą być narażone na tę chorobę również, jeśli dochodzi do tzw. transmisji bakterii od dorosłych. Odbywa się to zwłaszcza poprzez oblizywanie smoczka czy sztućców. Bardzo istotnym czynnikiem sprzyjającym jej rozwojowi jest ponadto zniwelowane wydzielanie śliny, np. w wyniku chorób przewlekłych lub stosowania niektórych leków. Ślina odgrywa bowiem bardzo istotną rolę w oczyszczaniu jamy ustnej oraz w remineralizacji szkliwa.

Jak zatem zapobiegać próchnicy u dzieci?

Zapobieganie próchnicy u dzieci jest o wiele skuteczniejsze niż leczenie jej konsekwencji. Fundamentem jest prawidłowa higiena jamy ustnej już od momentu pojawienia się pierwszych zębów. Częste szczotkowanie, najlepiej dwa razy dziennie, to absolutna podstawa. Warto wykonywać je przy użyciu pasty z fluorem o odpowiednim stężeniu dostosowanym do wieku dziecka. Wówczas pozwala usunąć resztki pokarmowe i ograniczyć rozwój bakterii próchnicotwórczych.

Istotne jest ponadto ograniczenie spożycia cukrów, zwłaszcza w postaci słodyczy, soków i słodkich napojów. Warto unikać podawania dziecku butelki z napojami słodzonymi przed snem. W jego trakcie bowiem zmniejsza się produkcja śliny, co sprzyja znacznie szybszemu rozwojowi próchnicy. Regularne wizyty kontrolne u dentysty także nie są bez znaczenia. Pozwalają one wcześnie wykryć zmiany próchnicowe i wdrożyć leczenie, unikając tym samym poważnych konsekwencji.

Rodzaje próchnicy występujące u dzieci

U dzieci często diagnozuje się próchnicę wczesnego dzieciństwa (ECC). Jest to forma choroby, która pojawia się już u najmłodszych, nierzadko przed ukończeniem trzeciego roku życia. Zmiany próchnicowe lokalizują się w tym przypadku na górnych siekaczach, a proces chorobowy postępuje relatywnie szybko. Dosyć często zdarza się też próchnica butelkowa. Rozwija się ona u dzieci, które długo zasypiają z butelką zawierającą słodkie płyny, np:

  • mleko modyfikowane,
  • soki owocowe,
  • herbatki.

Objawy próchnicy u dzieci

Pierwsze objawy próchnicy, na które rodzice muszą zwrócić uwagę, to zmiana koloru szkliwa. Niepokój powinna wzbudzić sytuacja, kiedy to pojawiają się matowe, białe plamy, zwłaszcza w okolicy przydziąsłowej. W miarę rozwoju choroby plamy ciemnieją, a na zębach mogą pojawić się spore ubytki.

Dziecko może skarżyć się również na nadwrażliwość zębów w trakcie jedzenia zimnych, gorących czy słodkich produktów. W bardziej zaawansowanych przypadkach pojawia się ból zęba, który może być stały bądź nasilający się podczas żucia. Zdarza się też nieprzyjemny zapach z ust, a nawet obrzęk dziąseł wokół zajętego zęba. Jeśli próchnica nie zostanie wcześnie zauważona, może prowadzić do infekcji i ropni.

Metody leczenia próchnicy u dzieci

Leczenie próchnicy u dzieci wymaga odpowiedniego podejścia, uwzględniającego zarówno stan zaawansowania zmian próchnicowych, jak i wiek małego pacjenta. Współczesna stomatologia oferuje szereg różnych metod leczenia. Oprócz klasycznych sposobów usuwania zmian próchnicowych coraz częściej stawia się na nowoczesne, bezbolesne rozwiązania. Pozwalają one zredukować niechciany stres i dyskomfort związany z wizytą u dentysty, który często pojawia się u małych dzieci.

Poszukują Państwo kliniki, w której doświadczenie i empatia lekarzy to podstawa? Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą stomatologii zachowawczej w Gdańsku. Nasi specjaliści zadbają o zdrowie zębów Państwa pociech i przeprowadzą wizytę tak, aby każda kolejna była dla nich przyjemnością.

Leczenie tradycyjne

Najbardziej powszechną metodą leczenia próchnicy jest tradycyjne opracowanie ubytku. Polega ono na usunięciu zainfekowanych tkanek zęba przy użyciu wiertła. Jest to popularne borowanie. Po skrupulatnym oczyszczeniu ubytku stomatolog wypełnia go odpowiednim materiałem kompozytowym w kolorze zbliżonym do naturalnego odcienia zęba. W przypadku zębów mlecznych stosowane są ponadto wypełnienia glassjonomerowe. Mają one dodatkowe działanie uwalniające fluor, który wzmacnia pozostałą tkankę zęba i przeciwdziała rozwojowi następnych zmian próchnicowych.

Nowoczesne metody leczenia bez borowania

Coraz częściej w leczeniu próchnicy u dzieci wykorzystuje się innowacyjne, bardzo mało inwazyjne metody, które pozwalają uniknąć konieczności borowania. Ich nadrzędnym celem jest zatrzymanie procesu próchnicowego na względnie wczesnym etapie rozwoju. Oprócz tego umożliwiają one ochronę zębów przed dalszym zniszczeniem. Dzięki tym rozwiązaniom leczenie staje się dla dziecka znacznie mniej stresujące, a sama procedura przebiega szybko i bez żadnego bólu.

Infiltracja próchnicy metodą ICON

Jedną z innowacyjnych metod leczenia początkowej próchnicy jest infiltracja ICON. Zabieg ten polega na wnikaniu specjalnego preparatu w mikroskopijne ubytki szkliwa, tworzące się w wyniku demineralizacji. ICON wzmacnia strukturę szkliwa i hamuje rozwój próchnicy. Metoda jest w pełni bezbolesna, nie wymaga borowania ani znieczulenia. Dzięki temu fantastycznie sprawdza się w przypadku dzieci, które odczuwają spory lęk przed wizytą u dentysty. ICON stosuje się przede wszystkim w przypadku próchnicy początkowej, ograniczonej do szkliwa, a więc widocznej jako stadium białych plam.

Ozonoterapia

Ozonoterapia to popularna, nieinwazyjna metoda stosowana w leczeniu początkowych zmian próchnicowych u najmłodszych. Polega na zastosowaniu ozonu, działającego bakteriobójczo, który eliminuje drobnoustroje odpowiedzialne za rozwój próchnicy. Zabieg jest bardzo krótki i nie wymaga mechanicznego opracowywania zęba. Po zastosowaniu ozonu na powierzchnię zęba nakłada się specjalne preparaty wspomagające remineralizację szkliwa. Ozonoterapia jest bardzo efektywna w walce z niewielkimi ubytkami. Co więcej, może być stosowana profilaktycznie, aby zapobiegać dalszemu rozwojowi zmian próchnicowych.

Lapisowanie zębów

Lapisowanie zyskuje na znaczeniu w leczeniu próchnicy u dzieci. Metoda ta polega na pokrywaniu powierzchni zęba preparatem zawierającym azotan srebra. Proces ten ma na celu zahamowanie rozwoju próchnicy w zębach mlecznych. Lapisowanie wykonuje się, gdy istnieją przeciwwskazania do klasycznego leczenia lub współpraca z małym pacjentem jest bardzo trudna. Środek, który jest stosowany działa bakteriobójczo, a ponadto tworzy warstwę ochronną. Chroni ona ząb przed dalszą demineralizacją. Minusem tej metody jest ciemnienie zęba w miejscu aplikacji, co jednak w przypadku zębów mlecznych przeważnie nie stanowi dużego problemu estetycznego.

FAQ

Jak często należy myć zęby dziecka?

Zęby dziecka powinno się szczotkować co najmniej dwa razy dziennie – rano i wieczorem. Ważne jest, aby myć je po ostatnim posiłku, przed położeniem się dziecka spać.

Czy próchnica zębów mlecznych wpływa na zęby stałe?

Tak, zmiany próchnicowe w zębach mlecznych mogą uszkodzić zawiązki zębów stałych. Nieleczona próchnica prowadzi do stanów zapalnych, które negatywnie wpływają na wyrzynające się zęby stałe.

Jakie są skutki niewyleczonej próchnicy u dzieci?

Nieleczona próchnica prowadzi do mocnego bólu zęba, nawracających stanów zapalnych dziąseł, a także ropni. Może ponadto powodować przedwczesną utratę zębów mlecznych.

Czy leczenie próchnicy u dzieci jest bolesne?

Współczesne metody leczenia próchnicy są zwykle bezbolesne. Stosuje się bowiem znieczulenia miejscowe, a w przypadku małych dzieci nierzadko również sedację wziewną, przez co leczenie jest komfortowe i bezstresowe.

Czy zęby mleczne trzeba leczyć?

Oczywiście, zęby mleczne wymagają leczenia, mimo że są jedynie tymczasowe. Pełnią one ważną rolę w rozwoju mowy, żucia i utrzymaniu miejsca dla zębów stałych. Zaniedbanie ich stanu może prowadzić do poważnych reperkusji zdrowotnych.

Podsumowanie

Próchnica u dzieci to problem, który może wpływać na zdrowie zębów mlecznych i stałych. Wczesne rozpoznanie objawów oraz szybkie leczenie są niezbędne dla uniknięcia powikłań. Dostępne są zarówno tradycyjne, jak i nowoczesne metody leczenia, które pozwalają skutecznie zwalczyć próchnicę. Najważniejsza jednak pozostaje profilaktyka, czyli regularna higiena jamy ustnej dziecka, zdrowa dieta i wizyty u stomatologa.


Data publikacji: