czy próchnica zębów boli

Czy próchnica zębów boli i od czego to zależy?

Próchnica zębów to powszechny problem, z którym zmaga się wiele osób. Głównie ze względu na to, często bywa bagatelizowana, lecz jest to poważny błąd. Choć początkowo może przebiegać bezobjawowo, to w pewnym momencie bardzo często pojawia się ból. Dlaczego tak się dzieje? Jakie czynniki wpływają na odczuwanie dyskomfortu w jamie ustnej? Przekonajmy się.

Czy i kiedy próchnica powoduje ból?

Przede wszystkim warto zauważyć, że próchnica nie zawsze boli. Wszystko zależy od głębokości uszkodzenia zęba, wrażliwości tkanek, a także indywidualnej reakcji organizmu. W niektórych przypadkach ból pojawia się jednak nagle i może być naprawdę uciążliwy. Główne czynniki wpływające na jego występowanie to:

  • Podrażnienie nerwów – uszkodzenie tkanek zęba może powodować nadwrażliwość na zimne lub gorące pokarmy.
  • Głębokość zmian próchnicowych – im większe zniszczenie struktury zęba, tym większe ryzyko wystąpienia bólu.
  • Kontakt z bodźcami mechanicznymi – gryzienie twardych pokarmów nierzadko powoduje ból, zwłaszcza gdy ubytek jest duży.
  • Proces zapalny – gdy dochodzi do zakażenia tkanek wewnątrz zęba, pojawia się zwykle pulsujący ból.
  • Indywidualna wrażliwość – niektóre osoby odczuwają ból wcześniej, nawet przy znikomych zmianach.

Próchnica początkowa

W początkowej fazie próchnicy dochodzi do stopniowej demineralizacji szkliwa, a więc utraty minerałów. Jest to proces powolny i często niezauważalny dla pacjenta. Wynika to z faktu, że szkliwo nie jest unerwione, a zmiany zachodzące w jego strukturze nie powodują bólu. Jedyne, co często można zaobserwować na tym etapie to niewielkie białe plamki na powierzchni zęba. Jeśli jednak szybko nie zostaną podjęte działania profilaktyczne, to proces demineralizacji będzie postępował. Doprowadzi to do uszkodzenia struktury szkliwa i dalszego rozwoju próchnicy.

Próchnica powierzchowna i średnia

Kiedy proces próchnicowy przechodzi ze szkliwa do głębszych warstw zęba, zaczynają pojawiać się pierwsze dolegliwości bólowe. W tym stadium bowiem choroba obejmuje także zębinę, a więc warstwę znajdującą się pod szkliwem. Warstwa ta jest unerwiona i bardziej podatna na uszkodzenia. Warto jednak zauważyć, że na tym etapie ból nie jest jeszcze przesadnie nasilony. Przeważnie ma charakter nadwrażliwości na rozmaite bodźce. Niekiedy jest to jedynie krótkotrwałe ukłucie bólu, innym razem pieczenie w zębie.

W przypadku większych ubytków gryzienie twardych pokarmów również może powodować chwilowy ból.Co warto podkreślić, dolegliwości bólowe na tym etapie ustępują po wykluczeniu drażniącego bodźca. Ból nie pojawia się zatem samoistnie. To sprawia, że wiele osób ignoruje pierwsze objawy, co jest poważnym błędem.

Próchnica głęboka

W zaawansowanym stadium próchnicy proces chorobowy dociera do miazgi zęba. Na tym etapie dochodzi do poważnego stanu zapalnego. Objawia się to bardzo silnym, często pulsującym bólem. W odróżnieniu od wcześniejszych stadiów ból pojawia się tutaj samoistnie. Charakterystyczne jest jego nasilanie się w nocy oraz promieniowanie do innych części twarzy. Może być odczuwalny w uchu, skroni czy szczęce. Wiele osób opisuje go również jako nieustający, pulsujący i narastający przy dotyku. W jego przypadku niezbędne jest przeważnie stosowanie środków przeciwbólowych.

Co równie istotne, w przypadku braku leczenia, zapalenie miazgi może prowadzić do jej martwicy. Wówczas ból zazwyczaj ustępuje, gdyż nerwy zęba obumierają i przestają przewodzić bodźce. Nie jest to jednak dobra informacja. Martwa miazga stanowi bowiem doskonałe środowisko dla bakterii, mogących przedostać się poza ząb. Nierzadko powodują one poważne powikłania. Ich wynikiem często jest np. ropień okołowierzchołkowy czy zapalenie tkanek okołozębowych.

Czynniki wpływające na odczuwanie bólu przy próchnicy

Odczuwanie bólu w przebiegu próchnicy jest kwestią indywidualną. Co więcej, w niektórych przypadkach nawet zaawansowana choroba może przebiegać bezobjawowo. To sprawia, że spora część pacjentów nie zauważa problemu, dopóki nie dojdzie do poważnych uszkodzeń zęba. Najważniejsze czynniki wpływające na odczuwanie dyskomfortu przy próchnicy to:

  • Indywidualny próg bólu – każda osoba ma inną wrażliwość na bodźce bólowe. Próg bólu zależy od czynników genetycznych, stanu zdrowia, a także wcześniejszych doświadczeń z bólem.
  • Lokalizacja ubytku – ból może być bardziej odczuwalny, gdy próchnica rozwija się w miejscach o dużej ekspozycji na bodźce. Mowa tu o powierzchniach żujących lub w pobliżu szyjek zębowych. Ubytki w trudno dostępnych miejscach, np. między zębami, zwykle nie dają zbyt wyraźnych objawów.
  • Rozległość uszkodzenia zęba – im większy ubytek, tym większa szansa na ból. W początkowych stadiach choroba przebiega bezobjawowo. Kiedy jednak zniszczenie obejmuje głębsze warstwy zęba, odsłaniając kanaliki zębinowe, pojawia się nadwrażliwość.
  • Obecność nadwrażliwości zębiny – osoby z naturalnie nadwrażliwą zębiną mogą szybciej i intensywniej reagować na próchnicę. Odsłonięte kanaliki zębinowe powodują, że nawet drobne zmiany próchnicowe wzbudzają niemały dyskomfort.

FAQ

Czy leczenie próchnicy boli?

Dzięki zastosowaniu nowoczesnych metod znieczulenia miejscowego leczenie próchnicy jest bezbolesne. Co więcej, w przypadku wczesnych jej stadiów, obejmujących jedynie szkliwo, zabieg jest bezbolesny nawet bez podania znieczulenia. Dlatego tak ważne jest, aby jak najszybciej reagować na problem.

Dlaczego czasem nie odczuwamy bólu mimo obecności próchnicy?

​Próchnica może rozwijać się bezobjawowo, ponieważ na wczesnym etapie atakuje jedynie szkliwo, które nie jest unerwione. Dopiero gdy proces chorobowy dotrze do zębiny lub miazgi zęba, mogą pojawić się dolegliwości bólowe. ​

Jak odróżnić ból zęba spowodowany próchnicą od innych dolegliwości?

Ból próchnicowy przeważnie nasila się przy jedzeniu. Jeśli ból jest pulsujący, samoistny lub promieniuje, może to świadczyć o zapaleniu miazgi.

Czy nadwrażliwość to oznaka próchnicy?

Nadwrażliwość może być objawem próchnicy, ale nie zawsze. Występuje ona także przy erozji szkliwa, odsłonięcia szyjek zębowych czy zużycia szkliwa.

Kiedy ból zęba oznacza konieczność pilnej wizyty u dentysty?

Każdy ból, który utrudnia codzienne funkcjonowanie, wymaga pilnej interwencji specjalisty. Warto jednak zgłosić się do niego nawet z niewielkimi dolegliwościami, ponieważ często pozwalają zapobiec poważniejszym problemom.

Podsumowanie

Warto pamiętać o tym, że próchnica zębów nie zawsze powoduje ból. Jego występowanie zależy od stopnia zaawansowania choroby, a także indywidualnej wrażliwości pacjenta. Początkowe stadia przeważnie przebiegają bezobjawowo. W bardziej zaawansowanej formie próchnica może natomiast wywoływać nadwrażliwość i pulsujące dolegliwości. Pod żadnym pozorem nie można więc jej bagatelizować.


Data publikacji:

Zobacz również: