Czym jest i jak leczyć zgryz głęboki?
Zgryz głęboki to wada zgryzu, w której zęby górne nachodzą nadmiernie na dolne. Choć może wydawać się jedynie problemem estetycznym, nieleczony często prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych, wpływając negatywnie na funkcje żucia i mowy. Jego wczesne rozpoznanie jest kluczowe dla uniknięcia poważnych problemów w przyszłości. W tym artykule szczegółowo omówimy, czym jest zgryz głęboki, jakie są jego objawy i przyczyny. Przyjrzymy się również skutecznym metodom leczenia, dzięki którym możemy skorygować wadę i cieszyć się pięknym uśmiechem.
Co to jest zgryz głęboki?
Zgryz głęboki to wada zgryzu zaliczana do wad pionowych, charakteryzująca się nadmiernym nagryzem pionowym – nachodzeniem zębów górnych na dolne. W prawidłowym zgryzie górne zęby sieczne powinny przykrywać dolne o około 2-3 mm. W przypadku zgryzu głębokiego to przykrycie jest znacznie większe, często przekraczając połowę, a nawet 2/3 wysokości koron dolnych zębów. W skrajnych przypadkach dolne zęby sieczne mogą dotykać podniebienia, powodując jego podrażnienie, a nawet uszkodzenie. Zgryz głęboki prowadzi do trudności w odgryzaniu i żuciu twardych pokarmów, nadmiernego obciążenia stawów skroniowo-żuchwowych, urazów dziąseł dolnych zębów, seplenienia i innych wad wymowy.
Wpływ zgryzu głębokiego na rysy twarzy
Zgryz głęboki może wpływać na estetykę twarzy, choć zmiany te nie zawsze są bardzo wyraźne. Wpływ na rysy twarzy jest kwestią indywidualną i zależy od stopnia nasilenia wady oraz indywidualnych cech budowy twarzoczaszki. Do najczęstszych zmian należą:
- Skrócenie dolnej części twarzy – nadmierne zachodzenie zębów powoduje optyczne skrócenie dolnego odcinka twarzy, co może zaburzać harmonię i proporcje twarzy, nadając jej bardziej „kwadratowy” wygląd.
- Wywinięcie warg – w niektórych przypadkach (szczególnie przy obecności wad współistniejących, takich jak tyłozgryz) może dojść do wywinięcia dolnej wargi, co znacząco wpływa na profil twarzy.
- Pogłębienie bruzdy bródkowo-wargowej – bruzda bródkowo-wargowa, znajdująca się między dolną wargą a bródką, staje się bardziej zaznaczona i pogłębiona, co wpływa na estetykę dolnej części twarzy.
- „Uśmiech dziąsłowy” – defekt estetyczny, który polega na odsłanianiu nadmiernego fragmentu górnych dziąseł podczas uśmiechu.
Jeżeli zmagają się Państwo z jakąkolwiek wadą zgryzu, serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą ortodoncji w Gdańsku. Nasi specjaliści przywrócili już setki pięknych uśmiechów. Polegając na naszym doświadczeniu, z przyjemnością pomożemy również Państwu.
Przyczyny powstawania wady
Przyczyny powstawania zgryzu głębokiego możemy podzielić na:
- Czynniki genetyczne
- Nieprawidłowe nawyki – niektóre nawyki w dzieciństwie, takie jak długotrwałe ssanie smoczka lub kciuka, obgryzanie paznokci, ołówków czy innych przedmiotów, zaburzają prawidłowy rozwój zgryzu.
- Nieprawidłowe funkcje mięśniowe – zaburzenia funkcji mięśni żucia i języka, takie jak nieprawidłowe połykanie (tzw. połykanie niemowlęce), oddychanie przez usta czy nieprawidłowa pozycja języka mogą przyczyniać się do powstania zgryzu głębokiego.
- Brak wczesnej utraty zębów mlecznych lub zaburzenia w wyrzynaniu zębów stałych
Metody leczenia zgryzu głębokiego
Wybór metody leczenia zgryzu głębokiego zależy od wieku pacjenta, stopnia nasilenia wady oraz jej przyczyn. U dzieci w okresie wzrostu, gdy kości szczęk są jeszcze plastyczne, stosuje się głównie aparaty ruchome. Należą do nich m.in. płytki Schwarza, trainery, aktywatory oraz wyciągi zewnątrzustne lub maski twarzowe. Ich zadaniem jest stymulacja prawidłowego wzrostu i rozwoju szczęk, korekta położenia zębów mlecznych i kierowanie wyrzynaniem zębów stałych, by zapobiegać utrwalaniu się wady.
U młodzieży i dorosłych, u których wzrost kostny jest już zakończony, najczęstszym wyborem są aparaty stałe lub nakładkowe. Działając kontrolowaną siłą na zęby, precyzyjnie je przesuwają, dokonując korekty zgryzu – w tym redukcję nagryzu pionowego, charakterystycznego dla zgryzu głębokiego. Czas leczenia aparatem stałym zależy od stopnia zaawansowania wady, jednak zazwyczaj trwa od 1,5 do 3 lat.
W bardzo poważnych przypadkach, gdy dysproporcji między szczęką a żuchwą nie można skorygować jedynie za pomocą aparatu, konieczne okazuje się leczenie chirurgiczne.
Znaczenie współpracy z ortodontą
Podstawą skutecznego leczenia zgryzu głębokiego jest ścisła współpraca z doświadczonym specjalistą. Po wykonaniu szczegółowej diagnostyki lekarz opracowuje indywidualny plan leczenia, dostosowany do potrzeb i oczekiwań pacjenta. Następnie monitoruje postępy i wprowadza ewentualne korekty aparatu w trakcie regularnych wizyt kontrolnych, odbywających się co 4-6 tygodni. O leczenie ortodontyczne warto zadbać jak najwcześniej – szczególnie u dzieci, gdyż możemy wtedy wykorzystać potencjał wzrostowy kości, by uniknąć poważniejszych problemów w przyszłości. Nieleczony zgryz głęboki może bowiem prowadzić do pogorszenia estetyki twarzy, problemów ze stawami skroniowo-żuchwowymi, nadmiernego ścierania szkliwa czy wad wymowy.
Podsumowanie
Zgryz głęboki to wada charakteryzująca się nadmiernym zachodzeniem zębów górnych na dolne. Choć początkowo może być postrzegany jako defekt estetyczny, nieleczony prowadzi do szeregu problemów zdrowotnych. Jego przyczyny są różnorodne i obejmują zarówno predyspozycje genetyczne, jak i nieprawidłowe nawyki, zaburzenia funkcji mięśniowych czy problemy z wyrzynaniem zębów. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie pozwalają na korektę wady, poprawę estetyki twarzy oraz zapobieganie poważnym problemom zdrowotnym w przyszłości. U dzieci stosuje się aparaty ruchome, stymulujące prawidłowy rozwój szczęk, natomiast u młodzieży i dorosłych najczęściej wykorzystuje się aparaty stałe lub nakładkowe, precyzyjnie korygujące położenie zębów. W skrajnych przypadkach konieczne może okazać się połączenie leczenia ortodontycznego i chirurgicznego.
Data publikacji:
Autor:
dr n. med. Michał Nawrocki M.Sc.
Zobacz również:
- Rodzaje wad zgryzu i sposoby ich leczenia
- Jak powinno przebiegać wyrzynanie zębów i od czego to zależy?
- Nieprawidłowe wyrzynanie zębów stałych
- Czym jest tyłozgryz i jak wygląda jego leczenie?
- Czym jest przodozgryz i jak go leczyć?
- Czym jest i jak leczyć zgryz krzyżowy?
- Czym jest szparowatość zębów i jak ją leczyć?
- Czym jest i jak leczyć zgryz otwarty?
- Czym jest stłoczenie zębów i jak je leczyć?
- Czym jest diastema i czy należy ją leczyć?