blank

Czym jest diastema i czy należy ją leczyć?

Diastema to przerwa między zębami, która stanowi dość częsty problem zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Choć dla niektórych jest uroczą cechą, dla innych staje się źródłem kompleksów. Czy jest jakiś sposób, by zlikwidować tę przerwę? Kiedy powinniśmy podjąć leczenie? W dzisiejszym artykule przyjrzymy się diastemie, jej rodzajom oraz przyczynom prowadzącym do powstawania tej wady. Omówimy również dostępne metody leczenia i odpowiemy na najczęściej pojawiające się pytania.

Co to jest diastema?

Diastema to termin stomatologiczny określający przerwę między zębami, występującą między górnymi środkowymi siekaczami (jedynkami). Jej szerokość może być różna – do 2 mm mówimy jedynie o defekcie kosmetycznym, zaś większe diastemy klasyfikujemy już jako wady zgryzu. Duża przerwa międzyzębowa to charakterystyczna cecha wyglądu, którą niektórzy uważają za ozdobę uśmiechu, zaś inni za powód do kompleksów. Z medycznego punktu widzenia jej obecność może jednak wskazywać na występowanie innych problemów stomatologicznych.

Typy diastem

Diastemy można klasyfikować na kilka sposobów, biorąc pod uwagę ułożenie zębów oraz przyczynę powstania przerwy.

Ze względu na ułożenie zębów wyróżniamy:

  • Diastemę równoległą – w tym przypadku zęby są ustawione równolegle do siebie, a szpara między nimi jest równa na całej długości. To najczęściej spotykany typ diastemy.
  • Diastemę zbieżną – charakteryzuje się nachyleniem koron (części zębów widocznych w jamie ustnej) przy oddaleniu korzeni. Przerwa między zębami jest więc węższa przy krawędziach siecznych, a szersza przy dziąśle.
  • Diastemę rozbieżną – to odwrotność diastemy zbieżnej. Korony zębów są od siebie oddalone, a korzenie zbliżone. Przerwa między zębami jest więc szersza przy krawędziach siecznych, a węższa przy dziąśle.

Ze względu na przyczynę powstania mówimy o:

  • Diastemie prawdziwej (wrodzonej) – związanej z budową anatomiczną szczęki. Często wynika z przerostu wędzidełka wargi górnej (fałd tkanki łączący wargę z dziąsłem) lub nieprawidłowego rozwoju kości.
  • Diastemie fizjologicznej – występującej u dzieci w okresie wymiany uzębienia mlecznego na stałe. To naturalny etap, w którym pojawiają się szpary, mające za zadanie przygotować miejsce dla większych zębów stałych. Zazwyczaj zanika samoistnie po wyrżnięciu wszystkich zębów stałych.
  • Diastemie rzekomej (nabytej) – powstałej na skutek różnych czynników, takich jak utrata zębów, niewłaściwe nawyki, konsekwencje chorób przyzębia lub urazów mechanicznych.

Rozpoznanie typu diastemy jest istotne dla zaplanowania odpowiedniego leczenia. W przypadku diastemy prawdziwej często konieczne jest leczenie ortodontyczne lub chirurgiczne (np. podcięcie wędzidełka). Przy diastemie rzekomej, skupiamy się natomiast na usunięciu przyczyny (np. leczeniu paradontozy lub uzupełnieniu brakujących zębów). Z kolei diastema fizjologiczna wymaga monitorowania stanu uzębienia i odczekania na wyrżnięcie się wszystkich zębów stałych. Leczenie wdrażamy tylko wtedy, gdy problem nie ustąpi samoistnie, wraz z utratą mleczaków.

Przyczyny powstawania diastemy

Diastema może mieć różne przyczyny – zarówno wrodzone, jak i nabyte. Do najczęstszych powodów powstawania tej wady zgryzu należą:

  • Przerośnięte wędzidełko wargi górnej – zbyt grube, szerokie lub nisko przyczepione wędzidełko (fałd błony śluzowej łączący górną wargę z dziąsłem) uniemożliwia zbliżenie się siekaczy.
  • Nieprawidłowa budowa szczęki – jeśli szczęka jest zbyt duża w stosunku do wielkości zębów, w zgryzie naturalnie powstają większe przestrzenie.
  • Choroby przyzębia –zaawansowane choroby dziąseł (w tym paradontoza) prowadzą do utraty kości podtrzymującej zęby, co prowadzi do ich rozchwiania i przemieszczania.
  • Nieprawidłowe nawyki w dzieciństwie – długotrwałe ssanie kciuka, smoczka lub języka wywiera nacisk na zęby i kości szczęki, co może skutkować powstaniem diastemy.
  • Brak zębów (hipodoncja) – brak jednego lub kilku zębów, zwłaszcza siekaczy bocznych, powoduje przesuwanie się pozostałych zębów i powstawanie szpar.
  • Urazy mechaniczne – urazy w obrębie jamy ustnej, np. uderzenia, mogą spowodować znaczne przesunięcia zębów.

Czy diastema wymaga leczenia?

Leczenie diastemy jest zalecane, gdy:

  • Wpływa na funkcję żucia – duża diastema utrudnia prawidłowe gryzienie i żucie pokarmów, co ostatecznie może prowadzić do problemów trawiennych.
  • Towarzyszy innym wadom zgryzu – szpara między siekaczami może być elementem większych problemów ze zgryzem (np. zgryzu otwartego).
  • Powoduje problemy z wymową – w niektórych przypadkach diastema wpływa na wymowę głosek przedniojęzykowych (s, z, c, dz).
  • Negatywnie wpływa na nasze samopoczucie – diastema może znacznie obniżać pewność siebie, być źródłem kompleksów i negatywnie wpływać na nasz komfort psychiczny.
  • Zwiększa ryzyko rozwoju chorób przyzębia – duża przerwa sprzyja gromadzeniu się resztek pokarmowych i namnażaniu bakterii, co zwiększa ryzyko zapalenia dziąseł.

Ostateczną decyzję o leczeniu powinniśmy podjąć indywidualnie, po konsultacji ze stomatologiem. Niewielka diastema, która nam nie przeszkadza, nie wymaga interwencji. Jeśli jednak odczuwamy potrzebę zniwelowania szpary, możemy wdrożyć leczenie ze względów estetycznych. Z kolei nieleczona diastema spowodowana wadą zgryzu lub poważnymi problemami stomatologicznymi prowadzi do poważnych konsekwencji. Może dojść do pogłębiania się wady, powstawania dużych przeciążeń stawów skroniowo-żuchwowych, a także ograniczenia ruchomości żuchwy. Z kolei nieleczone choroby przyzębia w skrajnych przypadkach prowadzą do konieczności dokonania ekstrakcji.

Jeżeli zmagają się Państwo z jakąkolwiek wadą zgryzu, serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą ortodoncji w Gdańsku. Nasi specjaliści przywrócili już setki pięknych uśmiechów. Polegając na naszym doświadczeniu, z przyjemnością pomożemy również Państwu.

Usunięcie diastemy

Najbardziej skutecznym sposobem na trwałe usunięcie diastemy jest leczenie ortodontyczne. Opiera się ono na wywieraniu na zęby kontrolowanego nacisku, prowadzącego do ich stopniowego przesuwania i zamknięcia przerwy. Przy diastemie spowodowanej wadą zgryzu i nieprawidłowym ustawieniem innych zębów najlepiej sprawdzają się aparaty stałe. Z kolei przy mniejszych szparach możemy zdecydować się zdejmowane nakładki.

Z leczeniem diastemy związane są również inne metody leczenia stomatologicznego. To m.in.:

  • Licówki – cienkie płytki z porcelany lub kompozytu, naklejane na przednią powierzchnię zębów. Możemy skorzystać z nich do zamknięcia niewielkiej diastemy, a także poprawy wielkości, kształtu i koloru zębów.
  • Wypełnienia kompozytowe (bonding) – nałożenie na zęby materiału kompozytowego, który jest później modelowany i utwardzany światłem. Efekt estetyczny jest tutaj jednak mniej trwały, niż w przypadku licówek.
  • Podcięcie wędzidełka (frenulektomia) – podcięcie przerośniętego wędzidełka wargi górnej w miejscowym znieczuleniu. Zabieg wykonujemy przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego, by umożliwić zbliżenie się do siebie zębów.

By wybrać najlepszą metodę leczenia, porozmawiajmy z naszym dentystą. Specjalista oceni przyczynę i wielkość diastemy, a także ogólny stan naszego uzębienia i zaproponuje najkorzystniejsze rozwiązanie. W niektórych przypadkach konieczne może okazać się połączenie kilku różnych metod, np. podcięcie wędzidełka i leczenie ortodontyczne.

FAQ

Czy diastema jest dziedziczna?

Tak, skłonność do pojawienia się diastemy może być dziedziczna. Musimy jednak pamiętać, że choć geny odgrywają ważną rolę, to nie są jedynym czynnikiem wpływającym na wystąpienie tej wady zgryzu.

Czy diastema zawsze wymaga leczenia?

Diastema nie zawsze musi być powodem do podjęcia leczenia – powinniśmy jednak je rozpocząć, jeśli wada prowadzi do pogorszenia naszego codziennego funkcjonowania.

Jak długo trwa leczenie diastemy?

Czas leczenia diastemy różni się w zależności od wybranej metody oraz stopnia zaawansowania wady. Korekcja przy pomocy aparatu stałego lub nakładek trwa od kilku miesięcy do około 3 lat. W przypadku licówek konieczne będą natomiast 2 wizyty w gabinecie stomatologicznym. Natychmiastowy efekt przyniesie zaś bonding, gdzie potrzebna jest tylko jedna wizyta.

Jakie są koszty zamykania diastemy?

Koszty leczenia diastemy są zróżnicowane i zależą od wielu czynników, takich jak:

  • wybrana metoda
  • zakres leczenia – leczenie obejmujące samo zamknięcie diastemy będzie tańsze niż leczenie połączone z korektą innych wad zgryzu;
  • rodzaj aparatu ortodontycznego

Podsumowanie

Diastema to częsta wada, która polega na wytworzeniu się widocznej przerwy pomiędzy górnymi siekaczami. Jej geneza może być różna – od uwarunkowań genetycznych i anatomicznych, przez nieprawidłowe nawyki, aż po konsekwencje chorób przyzębia czy urazów. Choć niewielkie diastemy często traktowane są jako cecha estetyczna, to większe przerwy mogą stanowić problem funkcjonalny. Jeśli szpara wpływa na cały zgryz, utrudnia wymowę i negatywnie odbija się na higienie jamy ustnej, powinniśmy skonsultować się ze stomatologiem i wdrożyć odpowiednie leczenie. Mamy do dyspozycji wiele możliwości, w tym ortodoncję, licówki, bonding, a w niektórych przypadkach również podcięcie wędzidełka. Wybór metody zależy od wielu czynników, takich jak wielkość diastemy, przyczyna jej powstania, a także nasze preferencje jako pacjenta.


Data publikacji:

Zobacz również: