wypełnienia glasjonomerowe

Wypełnienia glasjonomerowe – czym są i kiedy się je stosuje?

W stomatologii stosuje się różne materiały do wypełniania ubytków. Każdy z nich ma swoje zalety i ograniczenia, dlatego dobór odpowiedniego rodzaju wypełnienia zależy od miejsca ubytku, wieku pacjenta oraz oczekiwanych efektów. Jednym z popularnych rozwiązań są wypełnienia glasjonomerowe, które oprócz uzupełnienia zęba wspierają także ochronę przed próchnicą dzięki stopniowemu uwalnianiu fluoru. Czym dokładnie są i kiedy lekarz po nie sięga? Na te i inne pytania odpowiada poniższy artykuł.

Co to jest wypełnienie glasjonomerowe?

Wypełnienie glasjonomerowe to rodzaj plomby cementowej, która powstaje z połączenia specjalnego proszku szklanego zawierającego fluor z płynnym kwasem poliakrylowym. Dzięki temu materiał samoczynnie twardnieje i bardzo dobrze przylega do powierzchni zęba, bez konieczności stosowania dodatkowych klejów. Istotną zaletą tego wypełnienia jest profilaktyka próchnicy poprzez stopniowe uwalnianie jonów fluoru. Działają one ochronnie i mineralizująco na szkliwo, co zmniejsza ryzyko rozwoju próchnicy. Fluor ten uwalnia się szczególnie intensywnie w pierwszych dniach po założeniu wypełnienia.

Rodzaje wypełnień

Wypełnienia glasjonomerowe występują w kilku odmianach, które różnią się składem i właściwościami:

  • Cementy tradycyjne – to podstawowy rodzaj glasjonomeru, który twardnieje samoczynnie, bez dodatków żywicy czy metali. Uwalnia fluor, dobrze przywiera do zęba i działa w wilgotnym otoczeniu, ale ma ograniczoną wytrzymałość mechaniczną, więc nie nadaje się do miejsc silnie obciążonych.
  • Glasjonomery modyfikowane żywicą – te odmiany mają w składzie żywicę, dzięki czemu można je utwardzać światłem, co przyspiesza proces wiązania. Są mocniejsze, mniej wrażliwe na wilgoć zaraz po aplikacji, a przy tym nadal uwalniają fluor i dobrze przylegają do zęba.
  • Kompomery – to połączenie kompozytu i glasjonomeru – głównie materiału żywicznego, zawierający szkło fluoro‑alumino‑krzemowe. Utwardza się światłem, uwalnia niewielkie ilości fluoru, ale nie przywiera samodzielnie do zęba i potrzebuje dodatkowego systemu wiążącego.
  • Glasjonomery z dodatkiem metali – to tradycyjne glasjonomery wzmocnione metalami (np. srebrem), bardziej odporne na ścieranie i twardsze. Mają jednak gorszy wygląd i słabiej uwalniają fluor.

Zastosowanie glasjonomerów w stomatologii

Glasjonomery mają szerokie zastosowanie w stomatologii dzięki swoim właściwościom – dobrej przyczepności, uwalnianiu fluoru oraz tolerancji wilgoci. Najczęściej stosuje się je w takich sytuacjach jak:

  • Leczenie zębów mlecznych – łatwa aplikacja i uwalnianie fluoru sprawiają, że materiał dobrze chroni przed próchnicą u dzieci.
  • Profilaktyka próchnicy u osób z grupy ryzyka – fluor wydzielany z wypełnienia wzmacnia szkliwo i zmniejsza podatność na rozwój nowych ubytków.
  • Wypełnianie niewielkich ubytków – glasjonomery mają mniejszą wytrzymałość mechaniczną, dlatego najlepiej sprawdzają się w ubytkach o małym obciążeniu.
  • Podkład pod inne wypełnienia – mogą stanowić dodatkową warstwę ochronną dzięki właściwościom adhezyjnym i uwalnianiu fluoru.
  • Odbudowa zrębu zęba pod korony – stosuje się je jako materiał bazowy, który zapewnia stabilność i wspiera późniejsze leczenie protetyczne.
  • Cementowanie aparatów ortodontycznych – umożliwiają trwałe mocowanie zamków i pierścieni, a dodatkowo fluor pomaga chronić szkliwo wokół elementów aparatu.

Zalety wypełnień glasjonomerowych

Najważniejszą zaletą wypełnień glasjonomerowych jest fakt, że uwalniają fluor, który przez długi czas wzmacnia szkliwo i chroni przed próchnicą. Charakteryzują się też bardzo dobrą przyczepnością i niską lepkością. Dzięki temu łatwo, a przede wszystkim szczelnie wypełniają ubytek. To co, dodatkowo wyróżnia je na tle innych to to, że nie wymagają użycia dodatkowych systemów łączących, co upraszcza i przyspiesza procedurę ich zakładania. Z tego też powodu świetnie nadają się do leczenia zębów mlecznych u dzieci – ich założenie jest szybkie, bezbolesne i wymaga mniej inwazyjnego opracowania zęba.

Wady rozwiązania

Wypełnienia glasjonomerowe mają pewne ograniczenia, które sprawiają, że nie zawsze są najlepszym wyborem. Przede wszystkim ich wygląd jest mniej estetyczny niż w przypadku kompozytów, co może być zauważalne zwłaszcza w przednich zębach. Powierzchnia materiału bywa bardziej chropowata i z czasem może się ścierać lub odbarwiać. W niektórych warunkach jamy ustnej, np. przy kwaśnym środowisku, glasjonomer może się też szybciej zużywać. Dodatkowo tradycyjne wersje potrzebują więcej czasu, aby osiągnąć pełną twardość po założeniu.

Podsumowanie

Glasjonomery stosuje się w stomatologii już od wielu lat. To alternatywna dla wypełnień kompozytowych i amalgamatu. Wykazują one dobrą przyczepność do tkanek zęba i nie wymagają stosowania systemu łączącego. Uwalniają fluor, chroniąc zęby przed próchnicą. Z kolei kompozyty są nieco bardziej estetyczne i odznaczają się większą wytrzymałością. Proces wyboru zależny jest od sytuacji pacjenta i wskazań stomatologa.


Data publikacji: