blank

Plomba chemoutwardzalna i jej zastosowanie w stomatologii

Współczesna stomatologia proponuje różne rozwiązania w zakresie leczenia ubytków. Jednym z nich są znane już od lat plomby chemoutwardzalne. Znajdują one zastosowanie przede wszystkim w sytuacjach, gdy dostęp do pola zabiegowego jest znacznie ograniczony dla lampy. Co jeszcze warto o nich wiedzieć? Kiedy jeszcze dentyści wykorzystują je w swojej pracy? W dzisiejszym artykule przybliżamy te tematy. Wskażemy też, jak przebiega zabieg z wykorzystaniem tej metody oraz jak oceniana jest jej trwałość na tle pozostałych rozwiązań.

Co to jest plomba chemoutwardzalna?

Plomba chemoutwardzalna to rodzaj wypełnienia stomatologicznego. Umieszczona w zębie twardnieje na skutek reakcji chemicznej pomiędzy dwoma głównymi jej składnikami, a więc bazy oraz katalizatora. Pierwszy z nich zawiera żywicę syntetyczną, najczęściej typu Bis-GMA, oraz drobne wypełniacze mineralne (np. krzemionkę), które nadają materiałowi objętość i właściwości mechaniczne. Katalizator to zwykle substancja zawierająca aminy aromatyczne, które inicjują reakcję polimeryzacji po zmieszaniu z bazą.

Materiał ten dostarczany jest w dwóch osobnych składnikach – proszku i płynie lub dwóch pastach. Po ich dokładnym wymieszaniu powstaje plastyczna masa, którą stomatolog nakłada do ubytku zęba. Tak nałożona jest podatna na formowanie przez około 1–3 minuty. Następnie dochodzi do samoczynnego utwardzenia – proces ten trwa kilka minut i nie wymaga użycia lampy polimeryzacyjnej.

Trwałość plomb chemoutwardzalnych

Trwałość plomb chemoutwardzalnych zazwyczaj wynosi ok. 5–8 lat. Jest zatem zwykle nieco niższa niż w przypadku popularnych plomb światłoutwardzalnych. Wypełnienie to jest również bardziej podatne na mikrouszkodzenia i szybsze zużycie mechaniczne. Warto też wspomnieć, że na czas jej funkcjonowania duży wpływ mają rodzaju ubytku, miejsce aplikacji i przestrzegania zaleceń pozabiegowych. Wykonanie wypełnienia w dobrej klinice stomatologicznej, odpowiednia higiena, czy regularne wizyty kontrolne to elementy, które mogą zdecydowanie wydłużyć jej żywotność.

Kiedy stosuje się wypełnienia chemoutwardzalne?

Mimo że współcześnie dominują plomby światłoutwardzalne, wciąż istnieją konkretne sytuacje, w których te chemoutwardzalne pozostają cennym wyborem. Dotyczy to przede wszystkim trudno dostępnych miejsc, gdzie lampa polimeryzacyjna nie może skutecznie docierać. Są to np. głębokie ubytki, miejsca pod koronami lub mostami, czy przestrzenie przydziąsłowe.

Wypełnienia te stosuje się również wtedy, gdy liczy się szybka aplikacja. System oparty na dwóch składnikach (proszek + płyn) umożliwia błyskawiczne wymieszanie i nałożenie masy, co przydaje się np. w zabiegach wymagających szybkiej odbudowy. Ostatnim czynnikiem jest również cena. Rozwiązanie to jest tańsze, przez co stosowane jest w sytuacjach, gdy budżet pacjenta jest ograniczony.

Zalety i wady rozwiązania

Do najważniejszych zalet plomb chemoutwardzalnych należą:

  • Brak konieczności użycia lampy – kompozyty chemoutwardzalne samoczynnie twardnieją, co ułatwia pracę zwłaszcza w trudno dostępnych miejscach. 
  • Szybkość aplikacji – założenie wypełnienia chemoutwardzalnego zauważalnie skraca czas leczenia, szczególnie u dzieci i pacjentów z trudnościami w utrzymaniu otwartych ust.
  • Cena – materiały chemoutwardzalne zazwyczaj są tańsze niż alternatywne rozwiązania wykorzystujące lampę.

Plomby chemoutwardzalne charakteryzują się mniejszą trwałością – zazwyczaj utrzymują się od 5 do 8 lat. Wykazują też niższą odporność mechaniczną – są bardziej podatne na ścieranie i działanie sił żucia. Z tego względu nie nadają się do dużych rekonstrukcji i stosuje się je głównie w mniejszych ubytkach. Minusem jest też fakt, że ich utwardzanie rozpoczyna się natychmiast po zmieszaniu składników, przez co dentysta nie ma kontroli nad czasem wiązania. Wymaga to dużej precyzji i szybkiego działania.

FAQ

Czy plomba chemoutwardzalna może wypaść?

Tak, jak każda inna i ta może wypaść. Najczęściej jest to jednak konsekwencja nieprawidłowej higieny jamy ustnej, bruksizmu, czy uszkodzeń mechanicznych (powstałych np. na skutek niefortunnego ugryzienia twardego jedzenia). Warto również wspomnieć, że z czasem ich trwałość się osłabia. Oznacza to, że im jest starsza, tym ryzyko jej wypadnięcia jest większe.

Po jakim czasie można jeść po aplikacji plomby chemoutwardzalnej?

Założenie wypełnienia chemoutwardzalnego w gabinecie stomatologicznym wiąże się z  godzinną przerwą od spożywania posiłków. Przy leczeniu ze znieczuleniem, zaleca się również unikanie jedzenia i picia do jego całkowitego ustąpienia.

Jak długo utrzymuje się plomba chemoutwardzalna?

U większości Pacjentów plomba chemoutwardzalna utrzymuje się przez 5-8 lat. Warto jednak podkreślić, że dużo zależy tutaj od miejsca wypełnienia, nawyków pacjenta, a także higieny jamy ustnej. Trwałość plomb chemoutwardzalnych jest więc kwestią indywidualną.

Podsumowanie

Plomby chemoutwardzalne to sprawdzony typ wypełnień, który mimo upływu lat nadal znajduje zastosowanie w nowoczesnej stomatologii. Choć ustępują trwałością i wygodą pracy kompozytom światłoutwardzalnym, pozostają niezastąpione w trudno dostępnych miejscach, gdzie użycie lampy jest niemożliwe. Charakteryzują się szybkim czasem aplikacji, niższym kosztem i prostą techniką wykonania. Stosowane głównie przy mniejszych ubytkach, pozwalają skutecznie przywrócić funkcję zęba, o ile ich zastosowanie jest właściwie dobrane do sytuacji klinicznej.


Data publikacji: